สูตรอาหารไก่ไข่ลดต้นทุน ไก่โตเร็ว ไก่พื้นเมือง ไก่เนื้อ ลดต้นทุนแบบเห็นผล
ในยุคที่ราคาอาหารสัตว์พุ่งสูง และตลาดมีความผันผวนอย่างมาก การเลี้ยงไก่ไข่ให้ได้กำไรจึงต้องใส่ใจกับการบริหารจัดการต้นทุนอย่างเข้มข้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “สูตรอาหารไก่ไข่ลดต้นทุน” กลายเป็นกุญแจสำคัญที่เกษตรกรไม่ควรมองข้าม การแสวงหาสูตรที่ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในส่วนนี้ จะเป็นทางรอดและโอกาสในการสร้างความมั่นคงให้กับธุรกิจเลี้ยงไก่ไข่ของคุณได้อย่างยั่งยืน
อาหารที่ใช้เลี้ยงไก่ สำหรับไก่ในฟาร์ม ไก่พื้นบ้าน ไก่กึ่งขัง กึ่งปล่อยในชนบทนั้น ส่วนมากจะให้อาหารอยู่ไม่กี่อย่างนั้นก็คือ ข้าวเปลือก, ปลายข้าว,ข้าวนอกจากหรือเศษอาหารเหลือ และอาหารไก่สำเร็จรูปทั่วไป อย่างไรก็ตาม เกษตรกรได้หันมาซื้ออาหารสําเร็จรูปสำหรับไก่กินเนื่องจาก มีคุณค่าทางสารอาหารดีกว่า แต่ก็ราคาสูง จึงมีการคิดค้นอาหารขึ้นเอง และให้สารอาหารครบถ้วน ได้แก่ ไขมัน คาร์โบไฮเดรต โปรตีน แร่ธาตุ และวิตามิน อย่างไรก็ตาม อาหารไก่ มีไว้สำหรับหลายประเภท
ประเภทอาหารไก่ อาหารไก่หลักๆ แบ่งตาม อายุไก่ (เล็ก, รุ่น, ไข่, พ่อแม่พันธุ์) และ รูปแบบ (เม็ด, ผง, ผสมเอง) นอกจากนี้ก็มี อาหารเสริม เพื่อบำรุงเพิ่มเติม
สูตรอาหารไก่ไข่ลดต้นทุน
สูตรอาหารไก่ไข่ที่สามารถหาวัตถุดิบมาผสมเองได้ง่าย ๆ เลย มีวัตถุดิบที่ต้องใช้ และวิธีการผสมดังนี้ครับ
ส่วนผสม
- รำละเอียด 30 กก.
- ปลายข้าว 1 กก.
- กากน้ำตาล 1 กก.
- เกลือ 2 ช้อนโต๊ะ
- ขี้วัวแห้ง 4 กก.
- ดินนาบด 2 กก.
- ต้นกล้วยสับละเอียด 30 กก.
วิธีการผสม สำหรับการผสมอาหารไก่ด้วยสูตรข้างต้น สามารถทำได้ดังต่อไปนี้
ผสมส่วนผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันในภาชนะที่เตรียมเอาไว้แล้วนำไปให้ไก่กินได้เลย หรือเก็บในที่ภาชนะปิดให้สนิทหรือใส่ถุงพลาสติกมัดอย่าให้อากาศเข้าอาจจะหมักไว้ 5 วัน ก็ได้จะทำให้มีตัวหนอนขึ้นสามารถนำมาให้ไก่กินได้เหมือนกัน หนอนคือโปรตีนที่ดีสำหรับไก่
การให้อาหาร
- กรณีไก่พร้อมไข่ นำมาผสมกับอาหารไก่สำเร็จรูปในอัตรา 3 ส่วน ทำเอง 1 ส่วน
- สำหรับไก่สาว ให้ผสมกับอาหารไก่ อย่างละครึ่ง แล้วลดปริมาณอาหารสำเร็จรูปลง
สารอาหารที่สำคัญ
- โปรตีน 15.3 %
- ธาตุเหล็กจากดิน
สูตรอาหารไก่โตเร็ว
สำหรับสูตรอาหารไก่โตเร็วมีวัตถุดิบต่าง ๆ ที่ต้องเตรียม และมีวิธีผสมง่าย ๆ ตามนี้เลยครับ
ส่วนผสมที่ต้องใช้
- กล้วยน้ำว้าตากแห้ง หรือ จะให้ทั้งผลก็ได้
- อาหารไก่สำเร็จรูป
- อาหารหมู
- ใบกระเพรา หรือ สมุนไพรอื่น
- ฟ้าทะลายโจร
วิธีการผสมอาหาร ขั้นตอนการผสมอาหารโดยทำขั้นตอนดังต่อไปนี้
ผสมอาหารไก่เล็กและอาหารหมูลงเข้าด้วยกัน นำใบกระเพราหั่นละเอียดและฟ้าทะลายโจรหั่นละเอียด ผสมทุกอย่างเข้าด้วยกัน พร้อมกับกล้วยน้ำว้า
สูตรอาหารไก่พื้นเมือง
สูตรอาหารไก่พื้นเมืองสามารถแบ่งเป็น 2 สูตร ซึ่งเหมาะสำหรับ สูตรอาหารที่ตัดแต่งเอง คือ ผสมขึ้นเอง โดยไม่ใช้หัวอาหารผสม และสำหรับคนที่ไม่มั่นใจในสูตรสามารถใช้ หัวอาหารผสมลงไปได้
สูตร 1 สำหรับไก่ 6 สัปดาห์ขึ้นไป
สำหรับสูตรแรก ใช้สำหรับการเลี้ยงไก่พื้นเมือง ที่อายุ 6 สัปดาห์ ถึงจำหน่าย
วัตถุดิบ
- ข้าวโพด 68 กก.
- รำละเอียด 15 กก.
- ปลาป่น 5 กก.
- กากถั่วเหลือง 10 กก.
- เปลือกหอยป่น 1 กก.
- พรีมิกซ์ 1 กก.
- สมุนไพร 0.25 กก.
สูตร 2 สำหรับใช้ผสมหัวอาหาร
ส่วนสูตร 2 เป็นอาหารสำเร็จรูปสำหรับไก่พื้นเมือง โดยมีการซื้อหัวอาหารมาใช้ผสม
วัตถุดิบ
ส่วนผสมหลักสำหรับการผสมอาหารสูตร 2 นี้อาจจะใช้หัวอาหารมาเป็นส่วนผสมเพิ่ม
- หัวอาหารไก่ 10 กก.
- ปลายข้าว ข้าวโพดบด 20 กก.
- รำข้าวละเอียด 10 กก.
- สมุนไพร เช่น ฟ้าทะลายโจร 0.25 กก.
วิธีการให้อาหารไก่
สำหรับสูตรนี้มีวิธีการให้อาหารดังต่อไปนี้
- นำส่วนผสมมาคลุกเค้าให้เข้ากันแล้วนำไปให้ไก่
- ควรให้ปริมาณไม่เกิน 1 วัน เพื่อให้อาหารไก่ใหม่อยู่เสมอ
- สมุนไพรได้แก่ ขมิ้น ไพล ฟ้าทลายโจร ชนิดผง อย่างละ 1 ช้อนโต๊ะ หรือ ช้อนชา
สูตรอาหารไก่เนื้อ
สูตรอาหารไก่เนื้อมีให้เลือกใช้ทั้งหมด 3 สูตรด้วยกัน มีขั้นตอนวิธีการผสมสูตรต่าง ๆ ดังต่อไปนี้ครับ
สูตรที่ 1 มีวัตถุดิบ ดังนี้
- ข้าวโพดบด 14 กก.
- ปลายข้าว 36 กก.
- กากถั่วเหลือง 16 กก.
- ปลาป่น 4 กก.
- รำละเอียด 60 กก.
- พรีมิกซ์ 0.25 กก.
- ไดแคลเซี่ยมฟอสเฟต (P 16%) 2.5 กก.
- ไดแคลเซี่ยมฟอสเฟต (P 21%) 1 กก.
- ไลซีน 0.2 กก.
- เมทไธโอนีนและซีสตีน 0.2 กก.
- เกลือแกง 0.4 กก.
- ใบกระถินป่น 1 กก.
- ฟ้าทะลายโจร 0.15 กก.
- ขมิ้น 0.05 กก.
- ไพล 0.05 กก.
ขั้นตอนการผสม
นำวัตถุดิบทุกอย่างที่บดละเอียดแล้วนำมาผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน ผสมเสร็จแล้วสามารถนำมาไปเป็นอาหารสำหรับลูกไก่-แม่ไก่ ได้เลยครับ
สูตรที่ 2 มีวัตถุดิบ ดังนี้
- ข้าวโพดบด 50 กก.
- รำละเอียด 60 กก.
- รำโรงสีกลาง (รำหยาบ) 15 กก.
- หัวอาหารสุกร 20 กก.
- ใบกระถินป่น 1 กก.
- ฟ้าทะลายโจร 0.15 กก.
- ขมิ้น 0.05 กก.
- ไพล 0.05 กก.
ขั้นตอนวิธีการผสม
นำวัตถุดิบที่เตรียมไว้มาผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน แล้วสามารถนำไปให้ไก่กินได้เลยทันที
สูตรอาหารไก่ไข่ลดต้นทุน ผสมหยวกกล้วย
สำหรับ สูตรอาหารไก่ลดต้นทุน มีทั้งหมด 3 สูตรด้วยกัน สามารถเลือกนำไปใช้ได้เลย ตามวัตถุดิบที่ผู้เลี้ยงมี หาได้ง่าย และสะดวกนำมาใช้
สูตรที่ 1
ส่วนผสม
- หยวกกล้วย 3 กก. (สามารถใช้กล้วยอะไรก็ได้)
- กากน้ำตาล 1 กก. (อาหารจุลินทรีย์)
- เครื่องดื่มเอ็มร้อย 1 ขวด
- นมเปรี้ยว 1 ขวด
ขั้นตอนการหมักใช้งาน
เลือกใช้ต้นกล้วยที่ไม่แก่มากเกินไป ซอย หรือ หั่น ให้เป็นชิ้น เป็นแผ่นเล็ก ๆ จากนั้นนำมาไส่ลงในถังหมักที่เตรียมไว้ แล้วไส่ส่วนผสมที่เหลืองลงไปปิดฝาถังให้สนิททิ้งไว้ประมาณ 7 วัน หลังจากครบ 7 วันผู้เลี้ยงนำมาให้ไก่กินได้เลย หรือจะผสมกับวัตถุดิบอื่นให้ไก่กินก็ได้
สูตรที่ 2
- แกลบ 5 กก.
- กากน้ำตาล 1 กก.
- รำ 0.5 กก.
ขั้นตอนการหมักใช้งาน
นำแกลบ กากน้ำตาล รำ ผสมให้เข้ากัน จากนั้นนำมาไส่ถังทิ้งไว้ โดยที่ไม่ต้องปิดฝาถังหมักทิ้งไว้ 5 วัน จะเห็นว่ามีหนอนสีขาวเกิดขึ้น ให้ปิดฝาถังหมักไว้ ปล่อยทิ้งไว้ให้หนอนโตก็สามารถนำเอาไปเลี้ยงไก่ได้เลยครับ
วัตถุประสงค์สำหรับสูตรนี้
เพื่อให้มีหนอนเกิดขึ้นกับอาหารที่ผู้เลี้ยงหมักทิ้งไว้ แล้วนำหนอนที่เกิดขึ้นไปเลี้ยงไก่
สูตรที่ 3
ส่วนผสม ดังนี้
- หยวกกล้วยสับละเอียด 2 กก.
- ปลายข้าว 0.5 กก.
- รำละเอียด 0.5 กก.
- ข้าวเปลือก 1 กก.
- ขี้เค้กปาล์ม 1 กก.
- กากน้ำตาล 1 ลิตร
- EM จุลินทรีย์ 0.1 ลิตร
อุปกรณ์
- กระบะผสมอาหาร
- อุปกรณ์ที่ใช้ในการผสม เช่น จอบ พลั่ว
ขั้นตอนการผสม
สับ หรือหั่นหยวกกล้วยให้ละเอียดแล้วไส่ลงไปในกระบะผสม ไส่ข้าวเปลือกลงไปแล้วผสมให้เข้ากันตามด้วยขี้เค้กที่เตรียมไว้แล้วผสมให้เข้ากัน จากนั้นตามด้วยกากน้ำตาลแล้วผสมให้เข้ากันนำรำละเอียด และปลายข้าวที่เตรียมไว้ลงไปแล้วผสมให้เข้ากันขั้นตอนสุดท้ายนำ EM จุลินทรีย์ ไส่ลงไปแล้วคลุกเคล้าผสมให้เข้ากันผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันดีแล้วสามารถนำไปให้ไก่กินได้เลยครับ
วิธีการนำอาหารผสมเองไปให้ไก่กิน
- ไก่พร้อมไข่ สามารถนำมาผสมกับอาหารไก่สำเร็จรูปในอัตราส่วน 1:3 อาหารทำเอง 1 ส่วน ต่อ อาหารสำเร็จรูป 3 ส่วน
- ไก่สาว ผสมกับอาหารไก่สำเร็จรูปครึ่งต่อครึ่งจากนั้นก็ค่อย ๆ ลดปริมาณอาหารสำเร็จรูปลงเรื่อย ๆ
สูตรอาหารไก่รักษาและป้องกันโรคในไก่
สูตรอาหารรักษา และป้องกันโรคมีด้วยกัน 2 สูตร ซึ่งสองสูตรนี้สามารถป้องกัน และรักษาโรค อหิวาต์/นิวคาสเซิล/ฝีดาษ ฯลฯ ในไก่ได้
สูตรที่ 1
ส่วนผสม ดังนี้
- บอระเพ็ด 1 กก.
- ฟ้าทะลายโจร 1 กก.
- กระเทียม 0.5 กก.
- น้ำตาลทรายแดง 1 กก.
ขั้นตอนการทำ
ให้นำน้ำตาลทรายแดงมาเคี่ยว (ไม่ต้องใส่น้ำ) 0.5 กก.ก่อน จากนั้นก็ผสมกับส่วนผสมอื่น ๆ ที่เตรียมไว้ หมักทิ้งไว้ 30 วัน จากนั้นก็นำไปให้ไก่ไก่กินโดยตรง (ประมาณ 1 ช้อนชา) หรือจะผสมน้ำให้ไก่กินก็ได้ (อัตราส่วน น้ำ 5 ลิตร ต่อ ยา 1 ช้อนแกง) กินได้ทั้งไก่ไข่ ไก่เนื้อ
สูตรที่ 2
ส่วนผสม ดังนี้
- ฟ้าทะลายโจร 1 กก.
- น้ำตาลทรายแดง 1 กก.
- โทงเทง 1 กก.
- น้ำเปล่า
ขั้นตอนการหมัก
นำฟ้าทะลายโจร น้ำตาลทราย โทงเทง มาผสมให้เข้ากันกันในอัตราส่วน 1:1:1 เติมน้ำลงไปให้พอท่วม ใส่ภาชนะที่มีฝาปิด หมักทิ้งไว้ประมาณ 1 เดือน นำมาใช้ผสมกับอาหารให้ไก่กินได้เลย ช่วยให้ไก่มีสุขภาพที่ดี และลดอัตราการเกิดโรค
รูปแบบของอาหารไก่มี 2 แบบ
- แบบผง
คืออาหารที่วัตถุดิบถูกบดละเอียด ส่วนใหญ่แล้วจะเหมาะสำหรับลูกไก่มากที่ครับ เนื่องจากลูกไก่อายุน้อยนั้นระบบย่อยอาหารเพิ่งเริ่มทำงานทำให้ย่อยง่าย แล้วอีกอย่างปากของลูกไก่ก็ยังเล็กเกินกว่าที่จะจิกกินอาหารแบบทั่ว ๆ ไปได้แต่อย่างไรก็ตามอาหารแบบผงเองก็สามารถนำเป็นอาหารให้ไก่ได้ทุกช่วงวัยครับ โดยการนำไปผสมกับน้ำร้อนเพื่อให้เนื้อสัมผัสที่คล้ายกับโจ๊กซึ่งนี่ก็เป็นเนื้อสัมผัสที่ไก่ส่วนใหญ่ชอบนั่นเอง - แบบเม็ด
อาหารเม็ดคืออาหารที่เรามักจะเห็นว่ามีขายกันอยู่ทั่ว ๆ ไป มีขนาดที่ค่อนข้างใหญ่และอาจย่อยได้ยากจึงเหมาะสำหรับไก่ที่โตเต็มวัยมากกว่าครับ ข้อดีของอาหารประเภทนี้คือสะดวกต่อเจ้าของฟาร์มหรือเจ้าของไก่ในการให้อาหารและยังสะดวกต่อการเก็บรักษาอีกด้วยครับ
การอัดเม็ดอาหารไก่
เมื่อเทียบคุณค่าทางอาหารเท่ากัน ในอัตราการกินที่เท่ากัน เช่นอาหาร 100 กรัม เท่ากัน แบบอักเม็ด กับไม่อัดเม็ด (แบบผง) แบบอัดเม็ดจะมีการย่อย การดูดซึม ของอาหารดีกว่า เพราะเป็นอาหารที่ผ่านกรรมวิธีการผลิตที่ผ่านความร้อนแรงดันในยการอัดเม็ด
หลังจากอัดเม็ดเสร็จแล้วยังมีการสุ่มตรวจ เพื่อหาโปรตีนและแร่ธาตุต่าง ๆ ความต้องการของไก่เพื่อให้เพียงพอไม่ให้ขาด
อาหารไม่อัดเม็ด (แบบผง)
ส่วนแบบผงคือวัตถุดิบนำมาผสมกันแล้วกรอกถุง แคลเซี่ยมหลัก ๆ คือหินเกล็ดในสูตรอาหารไก่ไข่สำเร็จแบบผงในปัจจุบันหินเกล็ดจึงมีลักษณะเม็ดใหญ่เพื่อช่วยทำให้ลดการสลายตัวของแคลเซียม ช่วยในการย่อยอาหารเนื่องจากไก่ไม่มีฟันบดเคี้ยว
จะเห็นได้ว่าเมื่อผ่าดูกระเพาะพักจะมีเห็นหินเกล็ดอยู่จำนวนมากในอาหารสำเร็จแบบผงจะมีหินเกล็ดอยู่มากแก้ปัญหาไก่ขาอ่อนได้ดี อยู่ที่สูตรอาหารแต่ละบริษัท นิยมใช้กับไก่ที่เลี้ยงกรงตับแบบเปิดและเลี้ยงปล่อยค เมื่อสารอาหารครบคุณภาพดีตามความต้องการของไก่ก็ย่อมได้ผลผลิตที่ดี ทั้งคุณภาพภายในไข่และคุณภาพภายนอก
ไก่ไข่ กับอัตราการให้ไข่ก็เช่นกัน ถ้าเป็นอาหารอัดเม็ดจะส่งผลด้านผลผลิตมากกว่าครับ แต่ก็ต้องเป็นอาหารที่มีคุณภาพหรือโภชนาการอาหารที่เพียงพอเหมาะสมกับความต้องการของไก่
บทความอื่นๆ ที่น่าสนใจ
